Zamknij

Jedni rodzą się do skrzypiec, inni do munduru.
Ja urodziłem się do piłki.

Górski Kazimierz
fot. Mieczyslaw Swiderski/REPORTER

Uroczystość nadania imienia

Podczas oficjalnej konferencji prasowej z udziałem syna trenera, Dariusza Górskiego, piłkarzy ze słynnej kadry „Orłów Górskiego”, a także prezesa PGE oraz ówczesnego premiera i zarządu operatora areny, w dniu 10 października 2021 roku Kazimierz Górski został oficjalnie ogłoszony patronem PGE Narodowego.

Podczas wydarzenia odsłonięto również pamiątkową tablicę z Górskim, którą umieszczono przy wejściu na teren stadionu jedną z jego legendarnych bram – bramą nr 5, która zachowała się jeszcze z czasów Stadionu Dziesięciolecia.

Drużyna złożona z piłkarzy, którzy pod wodzą legendarnego trenera w 1972 roku pokonała w finale igrzysk w Monachium Węgry i wygrywając 2:1 zdobyła złoto, zgodziła się wystąpić na murawie areny w ramach „Święta Piłki Nożnej 2022”, wydarzenia zorganizowanego z okazji 10-lecia obiektu.

Pomnik z 2015 roku

Inicjatorem budowy pomnika była powołana w 2011 roku Fundacja Kazimierza Górskiego. - Jesteśmy szczęśliwi, że tym zbiorowym wysiłkiem postać naszego Patrona uwieczniona została jego pomnikiem w prestiżowym miejscu (…) – mówił Janusz Jesionek, prezes Fundacji. – Jest to ważny i szczęśliwy dzień dla całej rodziny Kazimierza Górskiego. Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego wspaniałego monumentu. Mamy pewność, że dzięki temu pomnikowi dokonania i osobowość Kazimierza utrwalone zostaną w pamięci Polaków – mówił Dariusz Górski, syn Kazimierza Górskiego.

Ponad trzymetrowa sylwetka Kazimierza Górskiego zaprojektowana została przez rzeźbiarza Marka Maślańca i powstała w jego krakowskiej pracowni. – Pomnik Kazimierza Górskiego jest największym monumentem w mojej dotychczasowej karierze – mówił artysta. - Rzeźba jest bardzo dynamiczna. Wybrałem pozę, która ukazuje charakter Górskiego. Trener ubrany jest w dres, trzyma piłkę pod pachą, ‘porusza się’ sprężystym, żwawym krokiem. Inspiracją do stworzenia pomnika było oglądanie fragmentów meczów. Najbardziej utkwiło mi w pamięci zdjęcie z 1974 roku, na którym Kazimierz Górski kroczy po murawie boiska. Skojarzył mi się z idącym tygrysem, wojownikiem, stwierdziłem, że takie ujęcie odzwierciedla ideę gry ofensywnej i postanowiłem je uwiecznić – dodał Maślaniec.

Sarenka ze Lwowa

Kazimierz Klaudiusz Górski urodził się 2 marca 1921 r. we Lwowie, jako najstarszy z potomków kolejarza i gospodyni domowej. Do rozpoczęcia przygody z lokalnymi drużynami piłkarskimi mieli przyczynić się nalegający na niego koledzy, a nieco pomóc - także ojciec, działacz sportowy, który w odpowiednim momencie wstawił się za synem. Za pierwszym razem nie przyjęto go bowiem do miejscowej drużyny, podając w wątpliwość jego wydolność, z powodu wyniku na spirometrze.

Następne podejście okazało się już tym docelowym i tak oto młody Kazik zaczął grać w drużynie RKS Lwów, gdzie szybko dostrzeżono jego talent. Grał na pozycji napastnika, a ze względu na swoją drobną budowę, zwinność oraz szybkość w operowaniu piłką nazywano go „Sarenką”. W 1939 roku, w wyniki powołania przez ówczesnego idola całego Lwowa, Wacława Kuchara, Górski dołączył do drugiej reprezentacji Lwowa. Miał okazję grać także we lwowskim Spartaku oraz Dynamo.

Dalszy rozwój świetnie zapowiadającej się kariery pokrzyżowała wojna. Początkowo Górski grywał w Spartaku Lwów, jednak gdy w 1941 roku miasto zajęli Niemcy, zakończono wszelkie rozgrywki. Górski zmuszony został dorabiać w warsztatach kolejowych i zaznać blisko trzyletniej przerwy od kopania piłki. W 1944 roku trafił do lwowskiego Dynama, niedługo po tym zdecydował, aby zgłosić się na ochotnika i wstąpił do II Armii Wojska Polskiego. W mundurze zawitał w stolicy, po roku jednak się z nim pożegnał i w 1947 roku, gdy zaczął pracę w izbie skarbowej, wrócił także do gry w piłkę. W Warszawie rozpoczął się nowy okres w jego życiu.

fot. archiwum Gorskich/FOTONOVA

Legia i Warszawa

Sportową karierę w stolicy rozpoczął od pozycji napastnika w Legii. Pierwszy mecz na Łazienkowskiej rozegrał w 1945 roku, aż do końca swojej piłkarskiej kariery w 1953 roku. Łącznie rozegrał ponad 80 meczów ligowych, w których strzelił ponad 30 goli. Pierwszym i tym samym jedynym meczem Kazimierza Górskiego w reprezentacji Polski było towarzyskie spotkanie z Danią w 1948 roku, które zakończyło się fatalnym dla Polaków wynikiem 0:8.

W 1952 roku ukończył kurs trenera II klasy w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Krakowie, później także studia na wrocławskiej Akademii Wychowania Fizycznego. W 1953 roku zaczął pełnić funkcję asystenta pierwszego trenera.

Jego pierwsza samodzielna praca szkoleniowa odbyła się w 1954 roku w Marymoncie Warszawa, z którym awansował do II ligi. Osiągnięte wyniki doprowadziły do objęcia stanowiska trenera reprezentacji Polski juniorów w latach 1955-1959. Miał okazję trzykrotnie kierować Legią Warszawa (w 1959 roku oraz latach 1960-1962 i 1981-1982), z którą zdobył w 1960 roku wicemistrzostwo Polski. Trenował także Lubliniankę (1963-1964 ), Gwardię Warszawa (1964-1966) i ŁKS Łódź (1973). W 1966 roku objął stanowisko selekcjonera młodzieżowej reprezentacji Polski, gdzie w ciągu 3 lat pracy nie odnotował żadnej porażki.

Narodziny Orłów Górskiego

Po nieudanych eliminacjach do mistrzostw świata w Meksyku ówczesny selekcjoner pożegnał się z pełnionym stanowiskiem. Decyzją PZPN-u, 1 grudnia 1970 roku, Kazimierz Górski został samodzielnym trenerem pierwszej reprezentacji Polski. Zwycięskim debiutem było spotkanie ze Szwajcarią w 1971 roku w Lozannie, gdzie Polacy wygrali wówczas wynikiem 4:2 po bramkach Zygfryda Szołtysika, Jana Banasia, Kazimierza Deyny i Włodzimierza Lubańskiego. Tym samym rozpoczął się niepowtarzalny, wybitny okres w historii polskiej piłki nożnej.

Pierwszą poważną porażką okazało się zakończone wynikiem 1:0 spotkanie z RFN, rozegrane 10 października 1971 roku na Stadionie Dziesięciolecia. Górski wiedział jednak, jak zamienić to doświadczenie w sukces, decydując się na zmiany w składzie i nacisk na szybszy atak oraz bardziej agresywną obronę. Mówi się, że kolejne, rewanżowe spotkanie zakończone wynikiem 0:0 przyczyniło się do narodzin prawdziwych „Orłów Górskiego”.

Trener pierwszej reprezentacji

Podczas toczących się kwalifikacji do Igrzysk Olimpijskich, po wygranej z Grecją Polacy stanęli do walki w pamiętnym meczu z Bułgarami. Gospodarze doprowadzili w końcówce do druzgocącego dla Polaków wyniku 3:1. Zaledwie po 8 dniach reprezentacji Polski udało podnieść się po porażce, pokonując Hiszpanów wynikiem 2:0. Na szczęście Polaków wpłynął remis Bułgarów z Hiszpanami, który doprowadził do zakwalifikowania biało-czerwonych do igrzysk. Pod wodzą Górskiego, Polacy w finale spotkali się z reprezentacją Węgier i podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku wywalczyli złoty medal.

Rok później, remisem podczas meczu z Anglią, Polacy zapewnili sobie eliminację do mistrzostw świata, gdzie z kwitkiem odprawili Argentynę, Haiti oraz Włochy. Później także Szwecję oraz Jugosławię, kończąc passę na wyższości rywala, RNF i zajmując trzecie miejsce na podium po wygranej z Brazylią. Tym samym w 1974 roku, reprezentacja pod jego wodzą zdobyła srebrny medal na Mistrzostwach Świata w Republice Federalnej Niemiec.

Po dwóch latach, w 1976 roku, przyszedł kolejny sukces – srebrny medal olimpijski na Igrzyskach w Montrealu, który w kraju uznano jednak za porażkę. Kazimierz Górski poddał się wówczas do dymisji i tym samym był to jego ostatni mecz w roli selekcjonera reprezentacji Polski. Podczas niespełna sześciu lat swojej kadencji przypadającej na lata 1971-1976, pod wodzą Górskiego rozegrano ponad 70 oficjalnych meczów, w tym ponad 40 zwycięskich. Polacy zdobyli wówczas dwa medale Igrzysk Olimpijskich oraz trzecie miejsce na mistrzostwach świata.

fot. Ferdi Hartung / imago sport / Forum

Grecja i PZPN

Po zakończeniu pracy z kadrą narodową wyjechał do Gracji, gdzie trenował kluby tamtejszej ligi. Prowadził m.in. Panathinaikos AO, AGS Kastoria oraz Olympiakos SFP, z którymi również zdobywał tamtejsze mistrzowskie tytuły oraz puchary. W 1977 r. zdobył mistrzostwo i Puchar Grecji z Panathinaikosem Ateny, trzy lata później z klubem Kastoria sięgnął po Puchar Grecji. W 1981 r. wywalczył z Olympiakosem Pireus mistrzostwo i Puchar Grecji, a dwa lata później kolejne mistrzostwo. W 1981 roku na chwilę wrócił do Polski, by trenować po raz trzeci Legię Warszawa, z którą w 1982 roku dotarł do ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów.

Po zakończeniu kariery trenerskiej i powrocie do Polski związał się z Polskim Związkiem Piłki Nożnej, którego od 1976 roku był honorowym członkiem. Początkowo objął funkcję doradcy prezesa, a w 1987 roku został wiceprezesem związku. Od 1991 do 1995 roku został prezesem federacji, po czym po zakończeniu kadencji otrzymał godność Prezesa Honorowego.

Odznaczenia i upamiętnienia

Po długiej i ciężkiej chorobie nowotworowej, 23 maja 2006 roku, w wieku 85 lat Kazimierz Górski zmarł. Spoczął w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, a w ceremonii uczestniczyli m.in. ówczesny prezydent, premier, a także prezydent FIFA. Nagrobek został udekorowany piłką z brązu, na której znajdują się nazwy najważniejszych dla trenera miast – Lwowa, Warszawy, Wembley, Monachium oraz Aten.

W latach 1977-84, gdy pracował w Grecji, dwukrotnie wybierano go Trenerem Roku. W 2000 r. Kazimierz Górski wygrał plebiscyt „Piłki Nożnej” na najlepszego polskiego trenera XX wieku. 15 lutego 2001 roku w Zurychu, z rąk prezydenta FIFA, otrzymał Złoty Medal Zasługi dla FIFA - najwyższe odznaczenie Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej. W tym samym roku został również odznaczony medalem im. dr Henryka Jordana, przyznawanym przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. W 2003 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa gdańskiej Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. W 2006 roku otrzymał z rąk Prezydenta RP Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Pośmiertnie uhonorowano go także Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski I klasy. Górski otrzymał także najwyższe odznaczenie Europejskiej Unii Piłkarskiej (UEFA) – Rubinowy Order Zasługi. W 2019 r. ogłoszono go Trenerem Stulecia Polskiego Związku Piłki Nożnej.

fot. Artur Chmielewski / Forum

Bibliografia i źródła internetowe: